Ustawa określa zasady i warunki restrukturyzacji zadłużenia Mają nią być objęte długi o charakterze pieniężnym, które powstały w związku z prowadzeniem działalności rolniczej obejmujące kapitał, odsetki i inne opłaty związane z obsługą zadłużenia. Restrukturyzacja może dotyczyć osób fizycznych (rolników) lub prawnych, które, od co najmniej trzech lat prowadziły działalność rolniczą i są niewypłacalne w rozumieniu przepisów ustawy Prawo upadłościowe albo są zagrożone niewypłacalnością w rozumieniu przepisów ustawy Prawo restrukturyzacyjne.
Od 28 lutego do 29 marca 2019 r. oddziały regionalne ARiMR będą przyjmować wnioski o przyznanie pomocy na „Restrukturyzację małych gospodarstw”. Ten nabór ma być przeprowadzony jeszcze na starych zasadach, czyli tych obowiązujących w ubiegłym roku. Według harmonogramu naboru PROW na ten rok, w maju będzie przeprowadzony kolejny nabór. I ten będzie dopiero obejmował zmiany zatwierdzone przez Komitet Monitorujący PROW.
Prace nad projektem
Środowiska rolnicze są zadowolone z pomysłów na rozwiązanie problemów niewypłacalnych gospodarstw, jakie zaproponowało im ministerstwo. Taki wniosek płynie z zakończonych właśnie konsultacji projektu dotyczącego restrukturyzacji długów przedsiębiorstw rolnych. Z danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wynika, że blisko 1,7 tys. producentów ma obecnie poważne kłopoty z regulowaniem zobowiązań. Ich wartość sięga prawie 159 mln zł.
Nie każdy skorzysta z nowych przepisów Nowe przepisy nie będą stosowane do podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne, wobec których toczy się postępowanie restrukturyzacyjne na podstawie przepisów ustawy z 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne oraz prowadzących gospodarstwa rolne w likwidacji lub w upadłości.
Zgodnie z projektowanymi przepisami to właśnie agencja będzie udzielała zawodowym rolnikom dopłat do oprocentowania zaciąganych w bankach kredytów restrukturyzacyjnych na spłatę zadłużenia związanego z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a także przyznawała na ten cel specjalne pożyczki.
Cztery formy pomocy
Ustawa wprowadza możliwość restrukturyzacji zadłużenia w postaci:
- udzielania przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) dopłat do oprocentowania udzielanych przez banki kredytów restrukturyzacyjnych,
- udzielania przez ARiMR pożyczek, udzielania przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) gwarancji spłaty zaciągniętego w banku kredytu restrukturyzacyjnego oraz przejęcia długu przez KOWR w zamian za przeniesienie własności całości lub części nieruchomości rolnej zadłużonego podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.
- Formy pomocy polegające na: udzielaniu dopłat do oprocentowania bankowych kredytów na restrukturyzację zadłużenia, pożyczek na spłatę zadłużenia oraz gwarancji spłaty zadłużenia będą uzależnione od przedstawienia przez wnioskodawcę, tj. podmiot prowadzący gospodarstwo rolne, planu restrukturyzacji gospodarstwa rolnego zaakceptowanego przez dyrektora wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę wnioskodawcy.
- Kwestie związane z udzielaniem przez banki kredytu restrukturyzacyjnego reguluje art. 4 ustawy. Stosownie do przepisów prawa bankowego, decyzje o udzieleniu kredytu restrukturyzacyjnego będzie podejmował bank, który zdecyduje się na podpisanie z ARiMR umowy, o której mowa w art. 4 ust. 1 i 8, zaś dopłaty do oprocentowania będą wypłacane bankowi przez ARiMR bez udziału producenta rolnego.
Na pomoc finansową od państwa będą mogli liczyć zarówno mali, jak i duzi producenci prowadzący działalność co najmniej od trzech lat, którzy już stracili płynność finansową albo są zagrożeni niewypłacalnością. Warunkiem uzyskania wsparcia będzie opracowanie planu restrukturyzacji zawierającego m.in. analizę ekonomiczną gospodarstwa, w tym źródła finansowania zadłużenia, harmonogram płatności rat oraz prognozowany termin uzdrowienia przedsiębiorstwa. Plan musi następnie zatwierdzić właściwy dyrektor wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego.
Wartość kredytu restrukturyzacyjnego objętego wsparciem nie będzie mogła przekraczać 5 mln zł. Natomiast wysokość dopłat co do zasady będzie wynosiła 40 proc. kwoty kredytu, za wyjątkiem m.in. młodych rolników, którzy będą mieli szansę ubiegać się o 60-proc. dodatek. Z kolei pożyczki mają być przyznawane przez agencję na 10 lat i ich kwota nie będzie mogła być wyższa niż 5 mln zł. Ich oprocentowanie będzie zmienne, uzależnione od wysokości stopy bazowej publikowanej przez Komisję Europejską (obecnie byłoby to 5,85 proc.). Wnioski o udzielenie pożyczki mają być składane w biurach powiatowych ARiMR. Dodatkowo Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa uzyska możliwość przyznawania gospodarstwom gwarancji spłaty kredytu restrukturyzacyjnego pod warunkiem ustanowienia hipoteki na nieruchomości rolnej w ramach zabezpieczenia (KOWR będzie pobierał 2-proc. prowizję za tę usługę).
Przepisy regulują też podstawy i zasady udzielania przez ARiMR pożyczek na sfinansowanie spłaty zadłużenia powstałego w związku z prowadzeniem działalności rolniczej. Pożyczki udziela się, w drodze umowy, na wniosek podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne po przedstawieniu zabezpieczenia spłaty, którym może być również ustanowienie hipoteki na nieruchomości, do której dany podmiot posiada tytuł prawny. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. Na pomoc dla zadłużonych rząd chce wydzielić dodatkowe środki budżetowe. W 2018 r. miało to być 140 mln zł; w 2019 r. – ponad 329 mln zł; w 2020 r. – ok. 129 mln zł.
Zapraszamy do wpisu dotyczącego ochrony gruntów wolnych.