Niefortunny wpis z bazie dłużników może pokrzyżować plany w wielu biznesowych sytuacjach.
Wpis do KRD może mieć bowiem poważne konsekwencje biznesowe, gdyż przyszli potencjalni kontrahenci, uzyskawszy informacje o zobowiązaniach danego podmiotu gospodarczego względem wierzycieli, mogą nie być skłonni do zawierania z nim umów, a także do podejmowania jakichkolwiek innych stosunków gospodarczych.
Skąd wynika uprawnienie wierzyciela do wpisu danego dłużnika do KRD?
Podstawę prawną w tym zakresie stanowią przepisy ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz.U. 2010 nr 81 poz. 530) – zwanej dalej Ustawą. Na przesłanki konieczne do wpisu do rejestru dłużnika będącego przedsiębiorcą wskazuje art. 15 ust. 1 Ustawy: „Wierzyciel może przekazać do biura (KRD – dop. red.) informacje gospodarcze o zobowiązaniu dłużnika niebędącego konsumentem (czyli przedsiębiorcy – dop. red.) wyłącznie wówczas, gdy są spełnione łącznie następujące warunki:
1) zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy związanej z wykonywaniem działalności gospodarczej;
2) łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika niebędącego konsumentem wobec wierzyciela wynosi co najmniej 500 złotych oraz są one wymagalne od co najmniej 60 dni;
3) upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi niebędącemu konsumentem do rąk własnych, na adres do doręczeń wskazany przez dłużnika niebędącego konsumentem, a jeżeli nie wskazał takiego adresu – na adres siedziby dłużnika lub miejsca wykonywania działalności gospodarczej, wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura.”.
Co w przypadku kiedy nadal widniejesz w KRD?
Co w przypadku gdy nasz dług został już spłacony, a mimo to nadal widniejemy w KRD albo gdy nieuczciwy wierzyciel zamieści wpis o długu, który nie istnieje, albo wreszcie – co jest najczęstszym przypadkiem – gdy wierzyciel wpisze do KRD wierzytelność sporną, której zapłatę kwestionujemy? Już na wstępie należy wskazać, że na podstawie art. 29 Ustawy wierzyciel zobowiązany jest niezwłocznie, a nie później niż w terminie 14 dni od powzięcia informacji o spłacie długu, albo o jego nieistnieniu, do wystąpienia do KRD z żądaniem usunięcia informacji o tym zobowiązaniu i dłużniku. Analogicznie sytuacja przedstawia się, gdy dłużnik wnioskuje do wierzyciela o usunięcie nieprawdziwych czy nieaktualnych informacji (art. 30 Ustawy). Sankcje dla opieszałego lub nieuczciwego (zgłaszającego nieprawdziwe informacje) wierzyciela mogą być wyjątkowo bolesne. Na podstawie art. 47 i art. 48 ust. 1 Ustawy, może zostać on ukarany grzywną nawet do 30 tysięcy złotych.
Jak więc w praktyce zacząć działać krok po kroku, po otrzymaniu pisma od firmy windykacyjnej, w której adresat zostaje wezwany do natychmiastowej zapłaty jakiejś kwoty.
1. Wezwać podmiot wpisujący (najczęściej firma windykacyjna robi to jedynie w imieniu swego zleceniodawcy tj. jakiegoś funduszu) do usunięcia wpisu nieprawdziwego, należy to uczynić dwukrotnie, listem poleconym (nie musi być za potwierdzeniem odbioru, wystarczy list polecony), wezwanie winno być dokonane pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego o wykreślenie wpisu i zamieszczenie wpisu prostującego, jednocześnie w tym piśmie należy złożyć oświadczenie o przedawnieniu długu i uchyleniu się na tę okoliczność od obowiązku zapłaty.
2. Jeśli podmiot, który dokonał wpisu zignoruje wezwania, należy założyć sprawę sądową o:
a) na podstawie 189 KPC – ustalenie przez Sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy Powód ma w tym interes prawny;
b) nakazanie przez Sąd Pozwanemu, w oparciu o 23 KC – dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach w zw. z art. 24 §1 KC – ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny
– aby zaprzestał naruszania dóbr osobistych Powoda i usunął skutki tego naruszenia poprzez złożenie wniosku o usunięcie wszelkich informacji o Powodzie i jego rzekomym zadłużeniu względem Pozwanego z bazy danych Krajowego Rejestru Długów w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku;
c) nakazanie przez Sąd Pozwanemu, aby zwrócił się do Krajowego Rejestru Długów z wnioskiem o opublikowanie na stronie www oświadczenia o treści: „Oświadczam, iż brak było podstaw do powiadamiania Krajowego Rejestru Długów o niezapłaconych przez Powoda zobowiązaniach w stosunku do Pozwanego z tytułu takiego to a takiego.” w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku
3. Po uzyskaniu prawomocnego wyroku zasądzającego (nie wcześniej) – Powód na podstawie 448 KC – w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia – powinien wystąpić w kolejnym postępowaniu cywilnym o zadośćuczynienie pieniężne za szkodę niematerialną powstałą w związku z działaniami prowadzącymi do umieszczenia przedawnionej wierzytelności w rejestrze dłużników.
Jeżeli w wyniku wpisu do rejestru po stronie Powoda, jako poszkodowanego wystąpiła jakakolwiek szkoda majątkowa, np. Powód nie uzyskał kredytu bankowego i w związku z tym powstała dalej idąca szkoda majątkowa, wówczas Powód ma możliwość dochodzenia odpowiedniego odszkodowania za damnum emergens (strata rzeczywista) i lucrum cessans (utracone korzyści). Umieszczenie, bowiem w KRD sformułowań jednoznacznie pejoratywnie określających osoby, o których informacja tam jest zamieszczona, narusza dobre imię zarówno konsumenta jak i przedsiębiorcy, którego dotyczy, czyli Powoda. Z całą pewnością wykazanie kilku decyzji odmownych wydanych przez Banki dla takiego poszkodowanego Powoda nie będzie większym problemem, a Pozwany, jako wpisujący niezasadnie do KRD raczej nie będzie miał większych szans by podważyć fakt poniesienia szkody przez Powoda. I tutaj otwiera się dla poszkodowanych naprawdę duże pole do popisu, albowiem wielkość żądanej kwoty jest określana dokładnie tą stratą czy utraconym zyskiem, jaki Powód potrafi wykazać w oparciu o właściwie zebrany i wykazany materiał dowodowy w sprawie. I jest to jedyne ograniczenie, co do oczekiwanej wysokości kwoty zadośćuczynienia a wynikające wprost z art. 6 KC – ciężar udowodnienia faktu spoczywa na tym, kto z faktu tego wywodzi skutki prawne. Wniosek jest bardzo prosty – poszkodowany może zażądać nawet i kilku milionów złotych i ma bardzo realną szansę na wygraną, pod warunkiem, że potrafi swą szkodę udokumentować. Doprawdy nie jest ciężko wyobrazić sobie nie tylko dewelopera ponoszącego takie straty, ale nawet zwykłego Kowalskiego, który właśnie składa się finansowo do inwestycji swego życia i planuje zainwestować pieniądze w budowę domu jednorodzinnego, w czym środkami własnymi wspiera go również rodzina. Czy w takich okolicznościach kwoty liczone w setkach tysięcy czy nawet miliona zł wciąż są w sferze marzeń? Niekoniecznie.
4. Na koniec należy jeszcze wskazać na sankcje dla nieuczciwego (zgłaszającego nieprawdziwe informacje) wierzyciela, które mogą być wyjątkowo bolesne finansowo. Na podstawie 47 i art. 48 ust. 1 Ustawy z dnia 07.04.2017r o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności, taki nieuczciwy wierzyciel może zostać ukarany grzywną nawet do 30 tysięcy złotych. Co stanowi kolejną broń w rękach do tej pory bezbronnych konsumentów i przedsiębiorców.
Zobacz również inne wpisy na naszym blogu: Krajowy Rejestr Dłużników – jak sprawdzić kogoś?
